ହଠାତ
ଖବର ଛାଇଗଲା ଯେ ଭାରତୀୟ ସେନା
ଲାହୋର ଓ କରାଚୀ ଉପରେ
ଆକ୍ରମଣ କରି ନିଜ ଅକ୍ତିଆରକୁ
ନେଇଛନ୍ତି l ଏହି
ଖବର କେବଳ ଯେ ଟିଭିରେ ପ୍ରସାରିତ ହେଲା ତାହା ନୁହଁ ସାମାଜିକ
ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ମଧ୍ୟ ଛାଇଗଲା ଫୋଟୋ
ଓ ଭିଡିଓ ସହ l ପରେ ଜଣାଗଲା
ସବୁ ହେଉଛି ମିଛ ଖବର l ଆଉ
ଏକ ଉଦାହରଣ ଦେବି, ଗତ ସପ୍ତାହରେ ହିନ୍ଦୀ
ସିନେମା ଜଗତର ସୁପରଷ୍ଟାର ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ରଙ୍କ
ନିଧନ ହୋଇଯାଇଥିବା ନେଇ କେତେକ ଆଗ
ଧାଡ଼ିର ଟିଭି ନିଉଜ ଚେନେଲ
ଖବର ପ୍ରସାରଣ କରିଥିଲେ, ତା' ସହ ସାମିଲ
ହୋଇଥିଲେ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମ l ପରେ ଜଣାଗଲା ଏହି
ଖବର ମଧ୍ୟ ମିଥ୍ୟା ଅଟେ
l ଏପରି ଭୁଲ ଖବର ପ୍ରସାରଣ
ସମାଜକୁ ଓ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କୁ
ଭୁଲ ବାଟରେ ନେଇଯାଇଥାଏ l ଯାହାର ପରିଣାମ ଅନେକ ସମୟରେ ଭୟଙ୍କର
ମଧ୍ୟ ହୋଇଥାଏ l
ଆଜିର
ଡିଜିଟାଲ୍ ଯୁଗରେ, ସମାଜକୁ ସୂଚନା ଦେବା ଏବଂ ଶିକ୍ଷିତ
କରିବାରେ ଗଣମାଧ୍ୟମର ଭୂମିକା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଗଣମାଧ୍ୟମ କେବଳ ଆମକୁ ସାମ୍ପ୍ରତିକ
ଘଟଣାବଳୀ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରେ ନାହିଁ, ବରଂ
ଆମର ମତାମତ ଏବଂ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣକୁ ମଧ୍ୟ
ଆକାର ଦିଏ। ତଥାପି, ଭୁଲ
ସୂଚନା ପ୍ରସାରଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବାରୁ ଗଣମାଧ୍ୟମର ବିଶ୍ୱସନୀୟତା ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠିଛି।
ଗଣମାଧ୍ୟମର ବିଶ୍ୱସନୀୟତା ବଜାୟ ରଖିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଏବଂ
ଏହାକୁ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ
ଆବଶ୍ୟକୀୟ ପଦକ୍ଷେପ ସମ୍ପର୍କରେ ଏହି ଲେଖା ମାଧ୍ୟମରେ
ମୁଁ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିବାକୁ ପ୍ରୟାସ କରିଛି ।
ଗଣମାଧ୍ୟମର
ବିଶ୍ୱସନୀୟତା କାହିଁକି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ?
ଗଣମାଧ୍ୟମ
ସମାଜ ପାଇଁ ସୂଚନାର ଏକ
ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଉତ୍ସ, ଯାହା ଲୋକଙ୍କୁ ସାମ୍ପ୍ରତିକ
ଘଟଣାବଳୀ, ରାଜନୈତିକ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଏବଂ ସାମାଜିକ ସମସ୍ୟା
ବିଷୟରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରେ। ଯଦି ଗଣମାଧ୍ୟମର
ବିଶ୍ୱସନୀୟତା ହ୍ରାସ ପାଏ, ତେବେ ସରକାର,
ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଏବଂ ସମାଜ ଉପରେ
ଲୋକଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସ ହ୍ରାସ ପାଇପାରେ, ଯାହା ସାମାଜିକ ଏବଂ
ରାଜନୈତିକ ଅସ୍ଥିରତା ସୃଷ୍ଟି କରେ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ,
ଗଣମାଧ୍ୟମର ବିଶ୍ୱସନୀୟତା ଗଣତନ୍ତ୍ରର ଗୁଣବତ୍ତା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବ
ପକାଇଥାଏ, କାରଣ କେବଳ ଏକ
ଅବଗତ ଭୋଟର ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ
ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଭାବରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିପାରିବେ।
ଭୁଲ
ସୂଚନାର ପ୍ରଭାବ :
ଭୁଲ
ସୂଚନା ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବ୍ୟାପିଥାଏ ଏବଂ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଭ୍ରମିତ
କରିପାରେ, ଯାହା ସେମାନଙ୍କୁ ଭୁଲ
ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିଥାଏ। ଏହା ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନ, ନିର୍ବାଚନ ଏବଂ ସଙ୍କଟ ସମୟରେ
ବିଶେଷ ଭାବରେ ବିପଜ୍ଜନକ ହୋଇପାରେ। ଭୁଲ ସୂଚନାର ପ୍ରସାରଣ
କେବଳ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ମତାମତକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ ନାହିଁ ବରଂ
ସମାଜରେ ବିଭାଜନ ଏବଂ ଉତ୍ତେଜନାକୁ ମଧ୍ୟ
ବୃଦ୍ଧି କରିପାରେ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ଭୁଲ
ସୂଚନା ଆର୍ଥିକ କ୍ଷତି ମଧ୍ୟ କରିପାରେ, ଯେପରିକି
ଷ୍ଟକ୍ ବଜାରର ଉତ୍ଥାନପତନ ଏବଂ ନକାରାତ୍ମକ ବ୍ୟବସାୟିକ
ପ୍ରଭାବ।
ଗଣମାଧ୍ୟମର
ବିଶ୍ୱସନୀୟତା ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ
ପଦକ୍ଷେପ :
୧. ଯାଞ୍ଚକରଣ: ଗଣମାଧ୍ୟମ ସୂଚନା ଯାଞ୍ଚ କରିବା ଉଚିତ ଏବଂ କେବଳ
ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ଉତ୍ସରୁ ସୂଚନା ପ୍ରସାରଣ କରିବା ଉଚିତ। ଉପସ୍ଥାପିତ ସୂଚନା ସଠିକ୍ ବୋଲି ନିଶ୍ଚିତ କରିବା
ପାଇଁ ସେମାନେ ଏକ ତଥ୍ୟ ଯାଞ୍ଚ
ପ୍ରକ୍ରିୟା ଗ୍ରହଣ କରି ଏହା କରିପାରିବେ।
୨. ସ୍ୱଚ୍ଛତା: ଗଣମାଧ୍ୟମ ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକ ସେମାନଙ୍କର ନୀତି ଏବଂ ଉତ୍ସ
ବିଷୟରେ ସ୍ୱଚ୍ଛ ହେବା ଉଚିତ ଯାହାଦ୍ୱାରା ଦର୍ଶକମାନେ ଜାଣିପାରିବେ ଯେ ସୂଚନା କେଉଁଠାରୁ
ଆସୁଛି। ସ୍ୱଚ୍ଛତା ବିଶ୍ୱାସ ସୃଷ୍ଟି କରେ ଏବଂ ଲୋକଙ୍କୁ
ସୂଚନାର ଗୁଣବତ୍ତା ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।
୩. ନିରପେକ୍ଷତା: ଗଣମାଧ୍ୟମ ପକ୍ଷପାତିତା ବିନା ନିରପେକ୍ଷ ଏବଂ
ସନ୍ତୁଳିତ ରିପୋର୍ଟିଂ ପ୍ରଦାନ କରିବା ଉଚିତ। ସମସ୍ତ ପକ୍ଷକୁ ଶୁଣାଯାଉ ଏବଂ ସଠିକ୍ ଭାବରେ
ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରାଯାଉ।
୪. ସଂସ୍କାର: ଗଣମାଧ୍ୟମ ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକ ସେମାନଙ୍କର ଭୁଲକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିବା ଉଚିତ ଏବଂ ସଂସ୍କାର
କରିବାକୁ ପ୍ରୟାସ କରିବା ଉଚିତ। ସଂସ୍କାର ପ୍ରକ୍ରିୟା କେବଳ ବିଶ୍ୱାସ ପୁନଃସ୍ଥାପିତ
କରେ ନାହିଁ ବରଂ ଗଣମାଧ୍ୟମର ଗୁଣବତ୍ତା
ମଧ୍ୟ ଉନ୍ନତ କରେ।
୫. ଯୋଗାଯୋଗ: ଗଣମାଧ୍ୟମ ସମାଜର ବିଭିନ୍ନ ବର୍ଗ ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ
ବଜାୟ ରଖିବା ଉଚିତ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର
ମତାମତକୁ ମୂଲ୍ୟ ଦେବା ଉଚିତ। ଏହା
ଗଣମାଧ୍ୟମକୁ ସାମାଜିକ ବାସ୍ତବତାକୁ ଭଲ ଭାବରେ ବୁଝିବାରେ
ଏବଂ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।
୬- ପ୍ରତିଯୋଗିତା - ଗଣମାଧ୍ୟମ ଶୀଘ୍ର ଓ ସର୍ବ ପ୍ରଥମ
ଖବର ଦେବା , ନିଜ ଟିଆରପି ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ଅନେକ ସମୟରେ
ଖବରର ସତ୍ୟତା ଯାଞ୍ଚ ନକରି ଭୁଲ ଓ
ଭ୍ରମାତ୍ମକ ଖବର ପ୍ରସାରଣ କରିଥାନ୍ତି
l ବିଳମ୍ବ ହେଉ ପଛେ ସର୍ବଦା
ଯାଞ୍ଚ କରି ସଠିକ ଖବର
ପ୍ରସାରଣ କଲେ ଗଣମାଧ୍ୟମର ବିଶ୍ୱସନୀୟତା
ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ l
ଗଣମାଧ୍ୟମର
ବିଶ୍ୱସନୀୟତା ବଜାୟ ରଖିବା ଏକ
ମିଳିତ ଦାୟିତ୍ୱ, ଯେଉଁଥିରେ ଗଣମାଧ୍ୟମ ସଂଗଠନ, ସାମ୍ବାଦିକ , ସରକାର ଏବଂ ସମାଜ ସମସ୍ତଙ୍କର
ଭୂମିକା ରହିଛି। ଭୁଲ ସୂଚନା ବିରୋଧରେ
ଲଢ଼ିବା ଏବଂ ଏକ ବିଶ୍ୱସ୍ତ
ଏବଂ ସଠିକ ସୂଚନାପ୍ରଦ ସମାଜ
ଗଠନ କରିବା ପାଇଁ ଆମକୁ ଏକାଠି
ହୋଇ କାମ କରିବାକୁ ପଡିବ।
- ସମ୍ପଦ
କୁମାର ଅଗ୍ରୱାଲ, ବରିଷ୍ଠ ସାମ୍ବାଦିକ, ବୌଦ୍ଧ
ହିନ୍ଦୁସ୍ଥାନ ସମାଚାର / ସମ୍ପତ
